I w. p.n.e. IV w. n.e. pojawienie sie Wandali (Lugiowie oraz Silingowie)
na terenach górnej Odry. Okres szczytowy kultury germanskiej. Siling (Silingberg
= Zobten pol. Sleza). Centralne saktuarium Wandali, Kraj Silingów = Slask
III V w. n.e. osiedlenie sie Burgundów na poludniowych obszarach
Dolnego Slaska
IV w. n.e. czesciowe przesiedlenie sie Burgundów nad Ren, Silingów
do Hiszpanii i Afryki Pólnocnej
IV VIII w. n.e. osadnictwo resztek ludnosci germanskiej
VI VII w. n.e. - zasiedlenie Slaska przez Slowian po wycofaniu sie Silingów
1000 r. Otton III proklamuje utworzenie arcybiskupstwa gnieznienskiego, dajac
w ten sposób poczatek niezleznej organizacji koscielnej w Polsce. W miejscowosci
Eulau bei Sprottau (Ilawa Slaska) Otton III rezygnuje na rzecz Boleslawa Chrobrego
z prawa powolywania biskupów. Polska uzalezniona od Cesarstwa Niemieckiego.
Gnieznienska sufragania Wroclaw (zalozona w 1000 r.) staje sie fundamentem jednosci
politycznej Slaska.
990 r. 1137 r. walki o Slask miedzy Polska a Czechami. Pierwsze próby
odlaczenia Slaska od Polski.
1110 r. pokój oraz slub Boleslawa III Krzywoustego z hrabianka Salomea
z Bergu w Bambergu
1138 r. smierc Boleslawa III oraz rozbicie dzielnicowe Polski. Slask wraz z
Krakowem oraz Dzielnica senioralna przypada Wladyslawowi II. Walki na terenach piastowskich
z udzialem Cesarstwa Niemieckiego oraz moznowladcy slaskiego Piotra Wlostowica.
1138 r. za ksiecia slaskiego Wladyslawa I Slask staje sie osobnym ksiestwem.
1146 r. 1163 r. ucieczka Piastów slaskich do Cesarstwa Niemieckiego.
Malzenstwa z niemieckimi kobietami. Boleslaw IV odmawia Fryderykowi I Barbarossie pomocy
zbrojnej, który odpowiada na to zbrojna interwencja na Slasku. Polska uznaje
zwierzchnosc Cesarstwa Niemieckigo.
1163 r. Slask jako odrebne ksiestwo przypada proniemiecko nastawionym synom
Wladyslawa II. Poczatki silnych kulturowych i ludowych wplywów niemieckich na
Slasku.
1175 r. Boleslaw Wysoki osadza zakon cystersów w Lubiazu z filiami w
Henrykowie, Krzeszowie oraz Kamiencu Zabkowickim, co sprawia, iz region ten staje sie
centerm niemieckiego osadnictwa. Nastepuje wyrab lasu, zakladanie miast, kosciolów
oraz klasztorów.
1202 r. Mieszko I Platonogi podbija Ksiestwo Opolskie i przylacza je na stale
do swojego ksiestwa. Zniesienie prawa spadkowego miedzy liniami Piastów Slaskich.
Poczatek podzalu Slaska na Górny i Dolny Slask.
1201 r. 1238 r. Henryk I Brodaty zaklada ksiestwo slaskie siegajace z
Lubiaza do Sanu oraz z Sudetów az po Warte. Poprzez malzenstwo z Jadwiga z Andechs
(pózniejsza swieta, zm. 1243 r., pochowana w Trzebnicy), fundatorka pierwszego
slaskiego zakonu zenskiego w Trzebnicy, jest on krewnym najbardziej wplywowych ksiazecych
protektorów osadnictwa wschodnioniemieckiego. Slask znajduje sie pod wplywami
niemieckimi z perspektywy osadnictwa, jezyka oraz kultury stajac sie przy tym pomostem
pomiedzy niemieckim Zachodem a slowianskim Wschodem.
1241 r. zniszczenie owoców osadnictwa niemieckiego przez Mongolów.
W bohaterskiej obronnej bitwie pod Legnica polegl Henryk II Pobozny (syn sw. Jadwigi).
Rozpad ksiestwa slaskiego. Wojny braterskie oraz powtórne podzialy oslabiaja
sily polityczne na Slasku.
1242 r. odbudowa zniszczonego przez Mongolów Wroclawia
1261 r. lokacja Wroclawia na prawie magdeburskim
1241 r. -1266 r. Henryk III. Wzmozone osadnictwo niemieckie oraz powstawanie
miast i wsi na prawie niemieckim.
1311 r. 1313 r. rozdrobnienie Slaska w ksiestwach opolskim, bytomskim,
cieszynskim, legnickim, wroclawskim, swidnicko-jaworskim oraz glogowskim, w skutek
czego Slask rozpada sie na niemalze 20 bezbronnych malych ksiestw, które staja
sie objektem zainteresowan poteznych sasiadów.
1327 r. 1368 r. Slask przylaczony zostaje do Czech. Ksiestwa slaskie
po kolei staja sie ksiestwami lennymi Luksemburgów.
1335 r. król Kazimierz Wielki zrzeka sie w ramach ukladu w Trenczynie
swoich praw i roszczen do slaskich i polskich ksiestw lennych Królestwa Czeskiego.
Opierajace sie na prawie panstwowym uwolnienie Slaska od Polski. Poprzez powolanie
starosty generalnego Slaska jako czeskiege namiestnika Slask staje sie za posrednictwem
Czech czescia Cesarstwa Niemieckiego, co daje poczatek ogólnemu rozwojowi Slaska.
Nastepuje okres gospodarczego i kulturowego rozkwitu.
1342 r. 1376 r. zloty okres biskupstwa wroclawskiego za czasów
biskupa Przeclawa z Pogorzeli.
1346 r. 1378 r. okres rozkwitu Slaska za cesarza Karola IV Luksemburskiego.
Uniwersytet w Pradze staje sie kulturowym centrum korony czeskiej. Slask elementem
wladzy cesarza w bezposrednim sasiedztwie glównego centrum cesarstwa
Pragi. Slaska ksiezniczka niemiecka cesarzowa. Zrealizowane osadnictwo niemieckie
przeobraza Slask w handlowy oraz kluturowy pomost w drodze na Wschód. Dynamiczny
rozwój miasta Wroclaw w kierunku centrum Slaska.
1418 r. Niezrecznosc polityczna króla Waclawa doprowadza do wybuchu najwiekszego
powstania w dziejach Worclawia. Konflikt plebsu z patrycjatem.
1420 r. Zygmunt zwoluje w centrum zjednoczonego Slaska, we Wroclawiu, Sejm Rzeszy.
Hold 18 ksiazat slaskich. Podjecie kroków przeciwko Husytom.
1425 r. 1433 r. lupiezcze wyprawy Husytów na kwitnace ziemie slaskie,
zniszczenie wielu miast. Wybudowanie twierdz husyckich w Niemczy, Otmuchowie i Kluczborku.
1434 r. Pokonanie radykalnego ruchu husyckiego. Koniec wojen husyckich.
1440 r. 1452 r. walka Polski o Slask w okresie bezprawia i bezkrólewia.
1458 r. 1468 r. Jerzy z Podiebradów królem Czech. Stworzenie
solidnej pozycji wladczej dla rodziny Podiebradów na Slasku. Sprzeciw Wroclawia
przeciwko czeskiemu królowi uznawanemu za heretyka.
1469 r. -1490 r. Wegier Maciej Korwin, Król Wegier, królem Czech
oraz Slaska. Zadawala sie jednak posiadaniem czeskich krajów sasiedzkich. Zamiar
wyrobienia sobie wplywowej pozycji na Slasku. Centralizacja administracji. Slask i
Luzyce staja sie centralnymi osrodkami na pólnocy wielkiego panstwa wegierskiego.
1474 r. Ksiazecy Sejm Slaski opowiada sie za walkami miedzy Czechami, Polska
i Wegrami i wprowadza zbrojny pokój ziemski. Slask otrzymuje nowa ogólna
konstytucje oraz administracje. Powolanie do zycia Ksiazecych Sejmów Slaskich
oraz sejmów generalnych.
1526 r. Smierc króla Czech Ludwika II Jagiellonczyka w bitwie z Turkami
pod Mohaczem. Slask dostaje sie pod wladze katolickich Habsburgów. Reformacja.
1537 r. Sprzymierzenie spadkowe miedzy Ksieciem Legnicko-Wolowsko-Brzeskim Fryderykiem
II legnickim a elektorem brandenburskim Joachimem II Hektorem. Rosnacy wplyw Hohenzollernów
na Slasku. Z tego wzgledu król Habsburgów Ferdynand I uznaje umowe spadkowa
za niewazna.
1620 r. Slazacy skladaja hold Królowi Czech Fryderykowi V, zwanym Królem
Zimowym.
1626 r. Przemarsz Hrabiego Ernsta von Mansfelda przez Slask az do Jablonkowa.
Podazaja za nim pladrujac ziemie cesarskie wojska pod dowództwem Wallensteina.
1639 r 1648 r. Walka o Slask miedzy Szwedami a wojskami cesarskimi.
1653 r. -1654 r. Szczytowy okres kontrreformacji. Katolizacja ponad 600 protestanckich
kosciolów. Rozkwit slaskiego baroku.
1675 r. Smierc ostatnich Piastów slaskich, Ksiazat Legnicko-Wolowsko-Brzeskich.
Na tereny ich kraju wkracza cesarz.
1702 r. Inauguracja dzialalnosci jezuickiej Akademii Leopoldynskiej we Wroclawiu.
1740 r. Fryderyk II Wielki wkracza na tereny Slaska.
1741 r. Bitwa pod Malujowicami. Slask holduje królowi we Wroclawiu.
1742 r. Pokój we Wroclawiu. Slask uwalnia sie spod wplywów Habsburgów
stajac sie wschodniopruska potega gospodarczo-przemyslowa. W ten sposób Slask
odgrywa znaczaca role w uzyskaniu przez Prusy statusu wielkiego mocarstwa. Podzial
Slaska na Slask pruski i austriacki. Wprowadzenie administracji pruskiej oraz urzedu
ministra prowincji.
1744 r. 1745 r. II wojna slaska. Bitwa pod Dobromierzem.
1756 r. -1763 r. w czasie siedmioletnich zmagan o Slask Prusy osiagaja status
mocarstwa europejskiego. Slask oraz ziemia klodzka przypadaja Prusom. Poludniowa czesc
Slaska (Jesenik, Krnów, Opawa, Cieszyn, Bielso-Biala) pozostaje do 1918 r. jako
Slask Austriacki czescia Austrii.
1757 r. zwyciestwo Fryderyka Wielkiego nad Karolem Lotarynskim w bitwie pod
Lutynia 5 grudnia.
1760 r. porazka generala de la Motte Fouque w bitwie pod Landeshut. General
von Tauentzien broni Wroclawia przed Austriakami.
1760 r. Zwyciestwo Fryderyka Wielkiego nad Laudonem w bitwie pod Legnica.
1761 r. Fryderyk Wielki rozbija obóz w Boleslawicach w poblizu Swidnicy.
Pozycja kluczowa Slaska.
1762 r. Fryderyk Wielki zwycieza w bitwie pod Burkersdorfem.
1763 r. W ramach pokoju w Hubertusburgu Slask od 1742 r.• ostatecznie
pozostaje w rekach Prus. Gwarancja statutsu mocarstwa Prus.
1773 r. Okres szczytowy dzialan osadniczych czasu fryderykowskiego w szczególnosci
na terenach lesnych Górnego Slaska oraz na terenach górzystych. Imigracja
ludnosci z zachodnich i poludniowych Niemiec oraz z Czech i terenów sasiadujacych
ze Slaskiem. Reorganizacja administracji, gospodarki, wojska a takze szkolnictwa.
1778 r. F. W. v. Reden zostaje starosta górniczym Slaska i tym samym
prekursorem przemyslu slaskiego.
1802 r. ukonczenie Kanalu Klodnickiego laczacego Gliwice i port na Odrze w Kozlu.
Polaczenie górnoslaskiego okregu przemyslowego ze szlakiem wodnym na Odrze.
Utworzenie pierwszej cukrowni przerabiajacej buraki w Konarach (powiat wolowski).
1835 r. pierwsza stala w Eckersdorfie
1807r. / 1807 r. Slask centrum oporu przeciwko Napoleonowi. Obrona twierdz w
Klodzku, Nysie, Srebrnej Górze i Kozlu.
1811 r. nastepca jezuickiego uniwersytetu we Wroclawiu zostaje Slaski Uniwersytet
im. Fryderyka Wilhelma. Na uniwersytecie tym Henrik Steffens zacheca studentów
do wziecia udzialu w walkach o wolnosc w czasie kampanii antynapoleonskiej.
1813 r. Slask punktem wyjsciowym walk w ramach VI koalicji antyfrancuskiej.
We wroclawiu zbieraja sie przywódcy wojskowi i duchowi. 10 marca: ustanowienie
odznaczenia Krzyzem Zelaznym; 17 marca: apel do mojego ludu• króla
Fryderyka Wilhelma III.
1813 r. bitwa nad Katzbach. Blücher uwalnia Slask.
1816 r. Luzyce Górne (Zgorzelec i Luban) staja sie czescia Slaska.
1842 r. 1846 r. budowa odcinku kolei Wroclaw-Myslowice. Przylaczenie
Górnego Slaska do europejskiej sieci kolejowej.
1844 r. powstanie tkaczy slaskich jako kosekwencja wolnego handlu na terenach
objetych powstaniem w Sudetach.
1857 r. Smierc Josepha von Eichendorffa (ur. w 1788 r.)
1862 r. Na swiat przychodzi Gerhard Hauptmann (zm. w 1946 r.)
1919 r. Górny Slask staje sie odrebna prowincja. Pierwsze polskie powstanie
na Górnym Slasku.
1920 r. czesc powiatów Syców, Namyslów, Milicz i Góra
przekazana zostaje Polsce, w sumie powierzchnia 512 km². Górny Slask staje
sie terenem plebiscytowym, który zajmuja wojska alianckie. Kraik Hulczynski
bez glosowania przekazany zostaje Czechoslowacji.
1921 r. 20 marca: plebiscyt na Górnym Slasku. Dwie trzecie mieszkanców
Slaska opowiada sie za przynaleznoscia do Niemiec. 21. marca: atak niemieckiego Freikorpsu
na powstanców polskich na Górze sw. Anny. Konferencja abasadorów
w Genewie podejmuje decyzje o podziale Slaska.
1922 r. wejscie w zycie Protokolów Genewskich. Podzial Górnego
Slaska. Zajecie wschodniej czesci Górnego Slaska przez Polske; powazne problemy
humanitarne, gospodarcze oraz polityczne. W ramach traktatu genewskiego zapadaja ustalenia
o ochronie mniejszosci oraz jednosci gospodarczej Górnego Slaska. Kraik Hulczynski
przekazany zostaje Czechoslowacji.
1938 r. po liwidacji Marchii Granicznej Poznansko-Zachodniopruskiej powiat Wschowski
wlaczony zostaje do Slaska.
1939 r. 1945 r. II wojna swiatowa.
1945 r. wkroczenie na tereny Slaska Armii Czerwonej, ucieczka i wypedzenie ludnosci
niemieckiej.
06.05.1945 r. kapitulacja Wroclawia.
Czerwiec 1945 poczatek wypedzania niemieckich Slazaków przez Polaków.
02.08.1945 r. zawarcie deklaracji poczdamskiej. Slask na wschód od Nysy
Luzyckiej przechodzi pod zwierzchnictwo Polski. Az do ostatecznego ustalenia
zachodniej granicy Polski• obowiazuje tzw. granica na Odrze i Nysie.
1950 r. Uklad zgorzelecki. NRD unzaje pokojowa granice•.
1970 r. Uklad PRL-RFN, uznanie Status quo, powstrzymanie sie od uzycia sily
lub grozby jej uzycia.
16.01.1990 r. pierwsza rejestracja Spoleczno-Kulturalnego Zwiazku Osób
Narodowosci Niemieckiej w województwie katowickim• (Deutsche Freundschaftskreise).
03.10.1990 r. przylaczenie NRD do Republiki Federalnej Niemiec wg. Art. 23 konstytucji
niemieckiej. Zwiazane z tym bylo (czesciowo kontrowersyjne!) uznanie na podstawie prawa
miedzynarodowego polskiej granicy zachodniej i odstapienie dawnych niemieckich terenów
wschodnich: Prusów Wschodnich, Pomorza Tylnego, Marchii Brandenburskiej oraz
Slaska.
17.06.1991 r. - polsko-niemiecki traktat o wspólpracy i dobrym sasiedztwie
.
|